علت خرابی تایمر و برد ماشین ظرفشویی

ماشین ظرفشویی یکی از مهم‌ترین لوازم خانگی است که روزانه در بسیاری از خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه کاربردی با کمک تایمر یا برد الکترونیکی تنظیم می‌شود تا فرآیند شستشوی ظروف را به صورت خودکار انجام دهد.

اما گاهی اوقات با مشکلاتی مانند خرابی تایمر یا برد الکترونیکی مواجه می‌شویم که باعث اختلال در عملکرد دستگاه می‌شود. در این مقاله جامع، به بررسی علت خرابی تایمر ماشین ظرفشویی، نشانه‌های خرابی برد ماشین ظرفشویی و راه‌حل‌های رفع این مشکلات می‌پردازیم.

تایمر ماشین ظرفشویی چیست و چه کاربردی دارد؟

تایمر ماشین ظرفشویی قطعه‌ای است که در مدل‌های قدیمی‌تر به جای برد الکترونیکی استفاده می‌شود و وظیفه کنترل چرخه‌های شستشو را بر عهده دارد. در واقع، تایمر را می‌توان مغز ماشین ظرفشویی در مدل‌های قدیمی دانست که تمام مراحل شستشو را کنترل می‌کند.

اجزای تشکیل‌دهنده تایمر ماشین ظرفشویی

تایمر ماشین ظرفشویی از دو جزء اصلی تشکیل شده است:

1.چرخ دنده‌ها: این قطعات مکانیکی وظیفه چرخش و حرکت تایمر را بر عهده دارند.

2.پلاتین‌ها: این قطعات الکتریکی وظیفه برقراری اتصال و قطع و وصل جریان برق را بر عهده دارند.

نحوه عملکرد تایمر در ماشین ظرفشویی

تایمر ماشین ظرفشویی معمولاً 4 یا 5 برنامه مختلف دارد که هر کدام برای شستشوی نوع خاصی از ظروف طراحی شده‌اند. برای مثال:

•برنامه شستشوی قابلمه

•برنامه شستشوی بشقاب

•برنامه اکو (صرفه‌جویی در مصرف آب و برق)

•برنامه کریستال (برای ظروف شیشه‌ای و حساس)

•برنامه پیش‌شور

زمانی که یکی از این برنامه‌ها را انتخاب می‌کنید، چرخ دنده‌های تایمر طبق زمان‌بندی مشخصی شروع به حرکت می‌کنند. وقتی چرخ دنده با پلاتین برخورد می‌کند، در آن مرحله قطعه مربوطه در مدار قرار می‌گیرد و فرآیند شستشو مرحله به مرحله پیش می‌رود.

مراحل اصلی شستشو در ماشین ظرفشویی عبارتند از:

1.تخلیه آب باقی‌مانده از شستشوی قبلی

2.آبگیری اولیه

3.گرم شدن آب

4.پمپاژ آب و شستشوی ظروف

5.تخلیه آب کثیف

6.آبگیری مجدد برای آبکشی

7.تخلیه نهایی

8.خشک کردن ظروف

تایمر وظیفه دارد هر یک از این مراحل را در زمان مناسب فعال کند و به مرحله بعد برود.

برد الکترونیکی ماشین ظرفشویی چیست؟

در ماشین‌های ظرفشویی جدیدتر، به جای تایمر مکانیکی از برد الکترونیکی استفاده می‌شود. برد الکترونیکی ماشین ظرفشویی در واقع مغز دستگاه است که تمام دستورات و فرمان‌های شستشو را ارسال می‌کند و عملکرد تمام قطعات دستگاه را کنترل می‌کند.

برد الکترونیکی با قطعات زیر در ارتباط است:

•کنترل پنل و دکمه‌های دستگاه

•تاچ پد (در مدل‌های لمسی)

•سنسورهای مختلف (دما، سطح آب و...)

•رله‌ها و کنتاکتورها

•موتور و پمپ‌ها

•شیر برقی ورودی آب

•المنت گرمایشی

نشانه‌های خرابی تایمر ماشین ظرفشویی

چگونه متوجه شویم که تایمر ماشین ظرفشویی خراب شده است؟ نشانه‌های زیر می‌تواند علامت خرابی تایمر باشد:

1. جلو نرفتن تایمر ظرفشویی

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی تایمر، جلو نرفتن تایمر ظرفشویی است. در این حالت، تایمر در یک مرحله متوقف می‌شود و به مرحله بعد نمی‌رود. برای مثال، ممکن است دستگاه در مرحله آبگیری بماند و به مرحله شستشو نرود.

2. قفل نشدن درب ظرفشویی

اگر درب ماشین ظرفشویی به درستی قفل نمی‌شود، ممکن است مشکل از تایمر باشد. در بسیاری از مدل‌ها، تایمر وظیفه ارسال فرمان به میکروسوئیچ درب برای قفل کردن آن را بر عهده دارد.

3. تغییر نکردن عدد تایمر

در حین شستشو، عدد تایمر باید به تدریج کاهش یابد تا زمان باقی‌مانده تا پایان شستشو را نشان دهد. اگر این عدد تغییر نمی‌کند و اصطلاحاً گیر می‌کند، احتمالاً تایمر خراب شده است.

4. عدم امکان تنظیم برنامه‌ها

اگر نمی‌توانید برنامه‌های مختلف ماشین ظرفشویی را تنظیم کنید، ممکن است مشکل از تایمر باشد. در این حالت، چرخاندن ولوم تایمر تأثیری در انتخاب برنامه ندارد.

5. نرفتن ماشین به مرحله بعد

اگر ماشین ظرفشویی در یکی از مراحل شستشو متوقف می‌شود و به مرحله بعد نمی‌رود، احتمالاً تایمر خراب شده است. برای مثال، ممکن است آبگیری انجام شود اما آب گرم نشود، یا ظروف شسته شوند اما خشک نشوند.

نشانه‌های خرابی برد ماشین ظرفشویی

در ماشین‌های ظرفشویی جدیدتر که از برد الکترونیکی استفاده می‌کنند، نشانه‌های خرابی برد عبارتند از:

1. کار نکردن دکمه‌های ماشین ظرفشویی

یکی از رایج‌ترین نشانه‌های خرابی برد ماشین ظرفشویی، کار نکردن دکمه‌های ماشین ظرفشویی است. در این حالت، دکمه‌ها به لمس واکنش نشان نمی‌دهند یا عملکرد نامنظمی دارند.

2. روشن نشدن صفحه نمایش

اگر صفحه نمایش دستگاه روشن نمی‌شود، احتمالاً مشکل از برد الکترونیکی است. در این حالت، هیچ اطلاعاتی روی صفحه نمایش نشان داده نمی‌شود.

3. کار کردن بعضی دکمه‌ها و کار نکردن بعضی دیگر

گاهی اوقات برخی از دکمه‌ها کار می‌کنند اما برخی دیگر عمل نمی‌کنند. این می‌تواند نشانه خرابی بخشی از برد یا تاچ پد باشد.

4. نمایش ارورهای مختلف

نمایش کدهای خطا روی صفحه نمایش می‌تواند نشانه مشکل در برد الکترونیکی باشد. هر کد خطا معنای خاصی دارد و می‌تواند به شناسایی مشکل کمک کند.

5. روشن نشدن دستگاه

اگر ماشین ظرفشویی اصلاً روشن نمی‌شود، ممکن است مشکل از برد الکترونیکی باشد. البته قبل از هر چیز باید مطمئن شوید که دستگاه به برق متصل است و پریز برق سالم است.

6. خاموش شدن ناگهانی دستگاه

اگر دستگاه در حین کار به طور ناگهانی خاموش می‌شود، می‌تواند نشانه مشکل در برد الکترونیکی باشد.

علل اصلی خرابی تایمر ماشین ظرفشویی

حال که با نشانه‌های خرابی تایمر آشنا شدیم، به بررسی علت خرابی تایمر ماشین ظرفشویی می‌پردازیم:

1. چرخاندن اشتباه تایمر

یکی از رایج‌ترین دلایل خرابی تایمر، چرخاندن آن در جهت اشتباه است. تایمر باید همیشه در جهت عقربه‌های ساعت چرخانده شود. اگر آن را خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید، به مرور زمان دنده‌های آن می‌شکند و باعث از کار افتادن تایمر می‌شود.

2. فرسودگی طبیعی

با گذشت زمان و استفاده مداوم، تایمر دچار فرسودگی می‌شود. چرخ دنده‌ها ساییده می‌شوند، پلاتین‌ها فرسوده می‌شوند و عملکرد تایمر مختل می‌شود.

3. نقص در چرخ دنده‌ها

شکستن یا ساییدگی چرخ دنده‌های تایمر باعث عملکرد نادرست آن می‌شود. در این حالت، تایمر نمی‌تواند به درستی بچرخد و مراحل شستشو را کنترل کند.

4. مشکل در پلاتین‌ها

خرابی یا آسیب دیدگی پلاتین‌ها باعث عدم اتصال صحیح مدار می‌شود. در نتیجه، فرمان‌های لازم به قطعات مختلف دستگاه ارسال نمی‌شود و عملکرد دستگاه مختل می‌شود.

5. اختلال در عملکرد میکروسوئیچ درب

میکروسوئیچ درب وظیفه بستن و قفل درب را بر عهده دارد. اگر این قطعه درست کار نکند، تایمر نیز به درستی کار نمی‌کند. زیرا در بسیاری از مدل‌ها، تایمر فقط زمانی شروع به کار می‌کند که درب به درستی بسته و قفل شده باشد.

6. خراب شدن شناور دستگاه

شناور وظیفه قطع و وصل ورودی آب را بر عهده دارد. با بسته شدن درب ماشین، شیر شناور بالا می‌رود، آب وارد ماشین می‌شود و پس از پر شدن باک، سوپاپ پایین می‌آید و جریان آب را متوقف می‌کند. اگر این قطعه خراب شود، آب زیادی وارد مخزن می‌شود و حتی ممکن است به بیرون نشت کند. در نتیجه، دستگاه دچار مشکل می‌شود و تایمر نیز به درستی کار نمی‌کند.

7. خرابی المنت دستگاه

المنت وظیفه گرم کردن آب برای شستشوی ظروف را بر عهده دارد. هنگامی که آب به اندازه کافی گرم شود، برنامه به مرحله بعدی منتقل می‌شود. اگر آب به درستی گرم نشود، دستگاه وارد مرحله بعدی نمی‌شود و تایمر جلو نمی‌رود.

8. خرابی ترموستات

ترموستات وظیفه تشخیص دمای آب را بر عهده دارد. اگر این قطعه درست کار نکند، حتی اگر آب به اندازه کافی گرم شده باشد، دستگاه تشخیص نمی‌دهد و تایمر به مرحله بعد نمی‌رود.

علل اصلی خرابی برد ماشین ظرفشویی

در ماشین‌های ظرفشویی جدیدتر که از برد الکترونیکی استفاده می‌کنند، دلایل خرابی برد عبارتند از:

1. نوسانات برق

نوسانات شدید برق یکی از اصلی‌ترین دلایل خرابی برد ماشین ظرفشویی است. این نوسانات می‌توانند به قطعات الکترونیکی برد آسیب برسانند و باعث از کار افتادن آن شوند.

2. رطوبت و نشتی آب

نفوذ آب و رطوبت به برد یکی دیگر از دلایل رایج خرابی آن است. رطوبت می‌تواند باعث اتصالی و خوردگی قطعات الکترونیکی شود و عملکرد برد را مختل کند.

3. خوردگی سیم‌ها و اتصالات

خوردگی سیم‌ها و اتصالات برد باعث قطع ارتباط و عملکرد نادرست آن می‌شود. این خوردگی می‌تواند ناشی از رطوبت، گرما یا فرسودگی طبیعی باشد.

4. قطع ارتباط بین قطعات

قطع ارتباط بین برد و سایر قطعات باعث عملکرد نادرست دستگاه می‌شود. این قطع ارتباط می‌تواند ناشی از شل شدن اتصالات، آسیب دیدن سیم‌ها یا خرابی کانکتورها باشد.

5. گرمای بیش از حد

گرمای زیاد می‌تواند به قطعات الکترونیکی برد آسیب برساند. این گرما می‌تواند ناشی از عملکرد نادرست دستگاه، نقص در سیستم خنک‌کننده یا قرار گرفتن دستگاه در محیط گرم باشد.

6. خرابی رله استارت

رله استارت وظیفه تامین برق و ولتاژهای لازم برای سیم پیچ استارت موتور را بر عهده دارد. خرابی این قطعه باعث می‌شود موتور ماشین روشن نشود و دکمه‌های ماشین ظرفشویی کار نکنند.

7. خرابی سلکتور

سلکتور وظیفه تعیین حالت‌های مختلف برای چرخه شستشو را بر عهده دارد. خرابی این قطعه باعث کار نکردن دکمه‌های ماشین ظرفشویی می‌شود.

8. خرابی فیوز حرارتی

فیوزهای حرارتی برای محافظت از برد کنترل دستگاه استفاده می‌شوند. اگر فیوز حرارتی عمل نکند، برد کنترل برق لازم را دریافت نمی‌کند و ماشین ظرفشویی روشن نمی‌شود.

9. خرابی کنترل پنل و تاچ پد

خرابی کنترل پنل و تاچ پد باعث می‌شود دکمه‌ها به درستی کار نکنند. این خرابی می‌تواند ناشی از ضربه، فشار زیاد یا نفوذ رطوبت باشد.

10. فعال بودن قفل کودک

در برخی موارد، فعال بودن قفل کودک باعث کار نکردن دکمه‌های ماشین ظرفشویی می‌شود. البته این یک خرابی نیست بلکه یک ویژگی ایمنی است که برای جلوگیری از دستکاری دستگاه توسط کودکان طراحی شده است.

روش‌های تشخیص خرابی تایمر ماشین ظرفشویی

برای تشخیص خرابی تایمر ماشین ظرفشویی، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

بررسی‌های اولیه

1.بررسی عملکرد تایمر: تایمر را به آرامی در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید و ببینید آیا به راحتی می‌چرخد یا گیر می‌کند.

2.بررسی صدای تایمر: در حالت عادی، تایمر باید صدای تیک تیک منظمی داشته باشد. اگر این صدا نامنظم است یا اصلاً شنیده نمی‌شود، احتمالاً تایمر خراب است.

3.بررسی قفل درب: اگر درب دستگاه قفل نمی‌شود، ممکن است مشکل از تایمر باشد.

بررسی‌های پیشرفته

1.باز کردن پنل کنترل: پنل کنترل را باز کنید و تایمر را از نظر ظاهری بررسی کنید. به دنبال علائم آسیب، شکستگی یا سوختگی باشید.

2.بررسی اتصالات: اتصالات تایمر را بررسی کنید تا مطمئن شوید همه سیم‌ها به درستی متصل هستند.

3.تست با مولتی‌متر: با استفاده از مولتی‌متر، اتصالات تایمر را تست کنید تا از سلامت آن‌ها مطمئن شوید.

روش‌های تشخیص خرابی برد ماشین ظرفشویی

برای تشخیص خرابی برد ماشین ظرفشویی، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

بررسی‌های اولیه

1.بررسی برق ورودی: مطمئن شوید که دستگاه به برق متصل است و پریز برق سالم است.

2.بررسی قفل کودک: مطمئن شوید که قفل کودک فعال نیست. در بسیاری از مدل‌ها، برای غیرفعال کردن قفل کودک باید دکمه‌های خاصی را به مدت چند ثانیه نگه دارید.

3.بررسی صفحه نمایش: اگر صفحه نمایش روشن نمی‌شود یا کدهای خطا نمایش می‌دهد، ممکن است مشکل از برد باشد.

4.بررسی دکمه‌ها: دکمه‌های مختلف را امتحان کنید تا ببینید کدام یک کار می‌کنند و کدام یک کار نمی‌کنند.

بررسی‌های پیشرفته

1.باز کردن پنل کنترل: پنل کنترل را باز کنید و برد را از نظر ظاهری بررسی کنید. به دنبال علائم آسیب، سوختگی یا خوردگی باشید.

2.بررسی اتصالات: اتصالات برد را بررسی کنید تا مطمئن شوید همه سیم‌ها به درستی متصل هستند.

3.بررسی خوردگی و آسیب: برد را از نظر خوردگی، سوختگی یا آسیب‌های دیگر بررسی کنید.

4.تست با مولتی‌متر: با استفاده از مولتی‌متر، اتصالات و قطعات برد را تست کنید.

راهکارهای رفع مشکل تایمر ماشین ظرفشویی

پس از تشخیص خرابی تایمر، می‌توانید از راهکارهای زیر برای رفع مشکل استفاده کنید:

اقدامات اولیه

1.بررسی برق ورودی: مطمئن شوید که دستگاه به برق متصل است و پریز برق سالم است.

2.ریست کردن دستگاه: دستگاه را خاموش کنید، چند دقیقه صبر کنید و دوباره روشن کنید. گاهی اوقات این کار می‌تواند مشکلات جزئی را برطرف کند.

3.بررسی میکروسوئیچ درب: مطمئن شوید که درب به درستی بسته می‌شود و میکروسوئیچ درب سالم است.

4.بررسی شناور: مطمئن شوید که شناور به درستی کار می‌کند و مسیر آن مسدود نیست.

تعمیر یا تعویض تایمر

1.تعمیر تایمر: اگر تایمر از نوع پیچی است، می‌توان آن را باز کرد و تعمیر کرد. این کار شامل تمیز کردن پلاتین‌ها، تعویض چرخ دنده‌های آسیب دیده و روغن‌کاری مکانیزم تایمر می‌شود.

2.تعویض تایمر: اگر تایمر از نوع پرسی است یا آسیب جدی دیده است، باید آن را تعویض کرد. برای این کار، ابتدا باید تایمر مناسب با مدل دستگاه را تهیه کنید. سپس برق دستگاه را قطع کنید، پنل کنترل را باز کنید، اتصالات تایمر قدیمی را جدا کنید، تایمر جدید را نصب کنید، سیم‌ها را طبق نقشه متصل کنید و در نهایت پنل کنترل را ببندید.

راهکارهای رفع مشکل برد ماشین ظرفشویی

پس از تشخیص خرابی برد، می‌توانید از راهکارهای زیر برای رفع مشکل استفاده کنید:

اقدامات اولیه

1.بررسی برق ورودی: مطمئن شوید که دستگاه به برق متصل است و پریز برق سالم است.

2.ریست کردن دستگاه: دستگاه را خاموش کنید، چند دقیقه صبر کنید و دوباره روشن کنید. گاهی اوقات این کار می‌تواند مشکلات نرم‌افزاری برد را برطرف کند.

3.غیرفعال کردن قفل کودک: اگر قفل کودک فعال است، آن را غیرفعال کنید.

4.بررسی فیوز: فیوز دستگاه را بررسی کنید و در صورت نیاز تعویض کنید.

تعمیر یا تعویض برد

1.تعمیر برد: در برخی موارد، می‌توان برد را تعمیر کرد. این کار شامل تعویض قطعات آسیب دیده (مانند خازن، ترانزیستور، رله و...)، لحیم‌کاری مجدد اتصالات قطع شده و تمیز کردن برد از رطوبت و آلودگی می‌شود.

2.تعویض برد: اگر برد آسیب جدی دیده است، باید آن را تعویض کرد. برای این کار، ابتدا باید برد مناسب با مدل دستگاه را تهیه کنید. سپس برق دستگاه را قطع کنید، پنل کنترل را باز کنید، اتصالات برد قدیمی را جدا کنید، برد جدید را نصب کنید، سیم‌ها را طبق نقشه متصل کنید و در نهایت پنل کنترل را ببندید.

نکات پیشگیری از خرابی تایمر و برد ماشین ظرفشویی

برای جلوگیری از خرابی تایمر و برد ماشین ظرفشویی، نکات زیر را رعایت کنید:

پیشگیری از خرابی تایمر

1.استفاده صحیح از تایمر: تایمر را همیشه در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید.

2.پرهیز از چرخاندن سریع و با فشار: تایمر را به آرامی و بدون فشار زیاد بچرخانید.

3.عدم دستکاری تایمر: از باز کردن و دستکاری تایمر بدون دانش کافی خودداری کنید.

پیشگیری از خرابی برد

1.استفاده از محافظ برق: برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نوسانات برق، از محافظ برق استفاده کنید.

2.جلوگیری از نفوذ رطوبت: از نفوذ آب و رطوبت به قسمت‌های الکترونیکی دستگاه جلوگیری کنید.

3.تمیز کردن منظم دستگاه: دستگاه را به طور منظم تمیز کنید تا از تجمع رسوبات و آلودگی‌ها جلوگیری شود.

4.سرویس دوره‌ای: دستگاه را به طور دوره‌ای (هر 6 ماه تا یک سال) سرویس کنید.

5.خاموش کردن دستگاه در زمان عدم استفاده: در صورت عدم استفاده طولانی مدت، دستگاه را خاموش کنید و از برق بکشید.

مقایسه هزینه تعمیر و تعویض

هزینه تعمیر یا تعویض تایمر و برد ماشین ظرفشویی بسته به مدل دستگاه و نوع قطعه متفاوت است. به طور کلی:

تایمر ماشین ظرفشویی

•هزینه تعمیر: معمولاً بین 30 تا 50 درصد قیمت تایمر جدید است.

•هزینه تعویض: بسته به مدل دستگاه متفاوت است (معمولاً بین 500 هزار تا 2 میلیون تومان).

•زمان تعمیر: معمولاً 1 تا 3 ساعت طول می‌کشد.

•زمان تعویض: معمولاً 30 دقیقه تا 1 ساعت طول می‌کشد.

برد ماشین ظرفشویی

•هزینه تعمیر: معمولاً بین 30 تا 60 درصد قیمت برد جدید است.

•هزینه تعویض: بسته به مدل دستگاه متفاوت است (معمولاً بین 1 تا 5 میلیون تومان).

•زمان تعمیر: معمولاً 2 تا 5 ساعت طول می‌کشد.

•زمان تعویض: معمولاً 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد.

چه زمانی باید با متخصص تماس بگیریم؟

در برخی موارد، بهتر است تعمیر یا تعویض تایمر و برد ماشین ظرفشویی را به متخصصان بسپارید:

شرایط نیاز به متخصص برای تایمر

1.عدم تجربه کافی: اگر تجربه کافی در تعمیر لوازم خانگی ندارید.

2.تایمر پرسی: اگر تایمر از نوع پرسی است و نمی‌توان آن را باز کرد.

3.آسیب جدی: اگر تایمر آسیب جدی دیده است و نیاز به تعویض دارد.

4.مشکلات پیچیده: اگر مشکل پیچیده است و با اقدامات اولیه برطرف نمی‌شود.

شرایط نیاز به متخصص برای برد

1.عدم تجربه کافی: اگر تجربه کافی در تعمیر لوازم الکترونیکی ندارید.

2.آسیب جدی: اگر برد آسیب جدی دیده است و نیاز به تعویض دارد.

3.مشکلات پیچیده: اگر مشکل پیچیده است و با اقدامات اولیه برطرف نمی‌شود.

4.نیاز به قطعات خاص: اگر برای تعمیر برد نیاز به قطعات خاص و تخصصی است.

خرابی تایمر و برد ماشین ظرفشویی از رایج‌ترین مشکلاتی است که کاربران با آن مواجه می‌شوند. با شناخت نشانه‌ها، علل و راه‌حل‌های این مشکلات، می‌توانید به سرعت آن‌ها را تشخیص داده و برطرف کنید. در برخی موارد، می‌توانید با اقدامات ساده مشکل را حل کنید، اما در موارد پیچیده‌تر بهتر است از متخصصان کمک بگیرید.

به یاد داشته باشید که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توانید عمر تایمر و برد ماشین ظرفشویی خود را افزایش دهید و از هزینه‌های تعمیر و تعویض جلوگیری کنید.

امیدواریم این مقاله به شما در شناخت و رفع مشکلات تایمر و برد ماشین ظرفشویی کمک کرده باشد. اگر با مشکلات پیچیده‌تری مواجه هستید، توصیه می‌کنیم با متخصصان تعمیر لوازم خانگی تماس بگیرید.